Ziekte van Graves: Begrijpen en Beheersen van Hyperthyreoïdie
Ziekte van Graves: Begrijpen en Beheersen van Hyperthyreoïdie
Lourens Kalverdijk
Orthomoleculair Therapeut
De ziekte van Graves is een van de meest voorkomende oorzaken van hyperthyreoïdie, een aandoening waarbij de schildklier overmatig schildklierhormonen aanmaakt. Deze overactiviteit kan een grote impact hebben op je energieniveau, stofwisseling en algehele gezondheid. Als natuurgeneeskundig therapeut zie ik vaak cliënten die worstelen met de symptomen van de ziekte van Graves en op zoek zijn naar duidelijkheid en oplossingen. In deze blog leg ik uit wat de ziekte van Graves is, bespreek ik mogelijke oorzaken, conventionele behandelingen en orthomoleculaire benaderingen om de schildkliergezondheid te ondersteunen. Wil je persoonlijke begeleiding? Boek dan een consult via www.lourenskalverdijk.nl.
Wat is de ziekte van Graves?
De ziekte van Graves is een auto-immuunaandoening waarbij het immuunsysteem de schildklier ten onrechte aanvalt, waardoor deze te veel schildklierhormonen produceert, met name trijodothyronine (T3) en thyroxine (T4). Deze hormonen reguleren de stofwisseling, hartslag, lichaamstemperatuur en vele andere lichaamsfuncties. Bij te hoge niveaus raakt het lichaam in een overdrive, wat leidt tot diverse symptomen.
Onderzoek toont aan dat de ziekte van Graves ongeveer 12% van de mannen en 88% van de vrouwen met hyperthyreoïdie treft, waardoor het veel vaker voorkomt bij vrouwen. Het manifesteert zich vaak tussen de 20 en 50 jaar, maar kan op elke leeftijd optreden. De aandoening kan complicaties veroorzaken zoals schildklieroogziekte (uitpuilende ogen) of struma (vergrote schildklier).
Symptomen van de ziekte van Graves
De symptomen van de ziekte van Graves kunnen intens en gevarieerd zijn, omdat de schildklier vrijwel elke cel in het lichaam beïnvloedt. Veelvoorkomende symptomen zijn:
Gejaagdheid of nervositeit: Een rusteloos gevoel en moeite met ontspannen.
Verhoogde transpiratie en warmte-intolerantie: Overmatig warm of zweterig gevoel.
Hartkloppingen: Een snelle of onregelmatige hartslag.
Vermoeidheid ondanks hoge energie: Uitputting, zelfs bij goede eetlust.
Gewichtsverlies: Onverklaarbaar gewichtsverlies ondanks verhoogde eetlust.
Verhoogde darmperistaltiek of diarree: Door een versnelde stofwisseling.
Trillingen of spierzwakte: Bevende handen of zwakke spieren.
Warme, vochtige of dunner wordende huid: Veranderingen in huidtextuur.
Menstruatiestoornissen: Onregelmatige of uitblijvende menstruaties bij vrouwen.
Uitpuilende ogen (exoftalmos): Een kenmerkend symptoom in sommige gevallen.
Struma: Zichtbare vergroting van de schildklier.
Ochtendtemperatuur boven 36,8°C: Gedurende vijf dagen of langer.
Deze symptomen kunnen de levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden, waardoor vroege diagnose en behandeling essentieel zijn.
Mogelijke oorzaken van de ziekte van Graves
De ziekte van Graves is primair een auto-immuunaandoening, waarbij het immuunsysteem antilichamen (thyroïd-stimulerende immunoglobulines) produceert die TSH nabootsen en de schildklier overstimuleren. Verschillende factoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling ervan:
Jodiumtekort of -onbalans: Jodium is essentieel voor de productie van schildklierhormonen. Een tekort kan de schildklierfunctie verstoren, terwijl overmatig jodium (bijvoorbeeld uit supplementen bij gevoelige personen) de ziekte van Graves kan verergeren bij auto-immuunziekten.
Seleniumtekort: De schildklier bevat meer selenium per gram dan enig ander orgaan. Lage seleniumspiegels belemmeren de omzetting van T4 naar T3 en verhogen oxidatieve stress, wat auto-immuniteit kan uitlokken of verergeren.
Chronische stress: Stress activeert de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as), verhoogt cortisol en onderdrukt de hypothalamus-hypofyse-schildklier-as (HPT-as). Dit kan de productie van schildklierhormonen verstoren en auto-immuunreacties versterken.
Milieutoxines: Pesticiden, herbiciden, zware metalen (bijv. kwik, fluoride, chloride) en chemicaliën zoals thiocyanaten (uit rauwe kruisbloemige groenten) of isoflavonen (uit soja) kunnen de jodiumopname en schildklierfunctie verstoren.
Laaggradige ontsteking: Chronische ontsteking, vaak veroorzaakt door slechte voeding, darmdysbiose of leefstijlfactoren zoals roken of sedentair gedrag, kan de signalering van leptine, een hormoon dat de schildklierhormoonproductie initieert, verstoren.
Voedingstriggers: Het consumeren van Neu5Gc (aanwezig in rood vlees, zuivel en bepaalde dierlijke producten) kan een immuunrespons uitlokken, wat bijdraagt aan auto-immuniteit zoals de ziekte van Graves. Gluten en caseïne kunnen ook een rol spelen bij sommige mensen.
Hormonale disbalans: Verhoogde oestrogeenspiegels (in verhouding tot progesteron) kunnen een lichte hyperthyreoïdie veroorzaken, wat mogelijk bijdraagt aan de ziekte van Graves, vooral bij vrouwen.
Genetische aanleg: Een familiegeschiedenis van auto-immuun- of schildklieraandoeningen verhoogt het risico.
Inzicht in deze oorzaken helpt bij het afstemmen van zowel conventionele als orthomoleculaire benaderingen voor de behandeling van de ziekte van Graves.
Conventionele behandelingen voor de ziekte van Graves
Conventionele geneeskunde richt zich op het verminderen van de productie van schildklierhormonen of de effecten ervan. Veelgebruikte behandelingen zijn:
Antithyroidemiddelen: Medicijnen zoals methimazol of propylthiouracil (PTU) remmen de productie van schildklierhormonen. Dit is vaak de eerste behandelingslijn, maar kan bijwerkingen veroorzaken zoals leversch neutropenie.
Radioactieve jodiumtherapie: Radioactief jodium wordt oraal ingenomen en door de schildklier opgenomen, waar het overactieve cellen vernietigt. Dit leidt vaak tot hypothyreoïdie, waardoor levenslange hormoonvervanging (bijv. levothyroxine) nodig is.
Chirurgie (thyreoïdectomie): Gedeeltelijke of volledige verwijdering van de schildklier is een optie bij ernstige gevallen of wanneer andere behandelingen falen. Na de operatie is hormoonvervanging meestal nodig.
Bètablokkers: Medicijnen zoals propranolol behandelen symptomen zoals een snelle hartslag en trillingen, maar pakken de onderliggende schildklierproblemen niet aan.
Hoewel deze behandelingen effectief zijn voor symptoombeheersing, richten ze zich vaak op het onderdrukken van de schildklieractiviteit in plaats van het aanpakken van de onderliggende oorzaken zoals auto-immuniteit of voedingsstoftekorten.
Orthomoleculaire oplossingen voor de ziekte van Graves
Orthomoleculaire geneeskunde streeft naar het herstellen van optimale gezondheid door het lichaam te voorzien van de juiste voedingsstoffen in de juiste hoeveelheden. Voor de ziekte van Graves richt deze aanpak zich op het ondersteunen van de schildklierfunctie, het verminderen van auto-immuniteit en het aanpakken van onderliggende disbalansen. Hier zijn de belangrijkste strategieën:
Optimaliseer jodiuminname met voorzichtigheid: Jodium is cruciaal voor de productie van schildklierhormonen, maar suppletie moet voorzichtig worden benaderd bij de ziekte van Graves vanwege de auto-immuunnatuur. Vermijd geïsoleerde jodiumsupplementen (bijv. kelptabletten) zonder professioneel advies, omdat overmatig jodium hyperthyreoïdie kan verergeren. Focus op jodiumrijke voedingsmiddelen zoals zeewier, vis en schaal- en schelpdieren (150 mcg/dag is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, maar behoeften variëren). Zorg voor voldoende selenium (200 mcg/dag, bijv. 4–6 paranoten) om schildkliercellen te beschermen en de omzetting van T4 naar T3 te ondersteunen.
Verhoog selenium en antioxidanten: Selenium vermindert oxidatieve stress en beschermt tegen schildklierauto-immuniteit. Supplementeer met 200 mcg/dag en eet seleniumrijke voedingsmiddelen zoals paranoten, vis en eieren. Antioxidanten zoals vitamine C (3.000–10.000 mg/dag), E en A (uit vis, lever, wortelen of levertraan) ondersteunen de schildkliergezondheid en verminderen ontstekingen.
Vermijd Neu5Gc en voedingstriggers: Neu5Gc, aanwezig in rood vlees (bijv. rund, varken, lam) en zuivel, kan een immuunrespons uitlokken bij auto-immuunaandoeningen zoals de ziekte van Graves. Volg een auto-immuunprotocol door Neu5Gc-rijke voedingsmiddelen te vermijden en te focussen op gevogelte, eieren, vis en insecten. Elimineer gluten, zuivel en soja, omdat deze auto-immuniteit kunnen verergeren.
Ondersteun ontgifting en levergezondheid: De lever zet T4 om in T3 en ontgift schadelijke stoffen. Ondersteun de lever met choline-rijke voedingsmiddelen (bijv. eieren, lever), omega-3 vetten (vis, lijnzaad) en supplementen zoals alfa-liponzuur of lecithine om de galstroom te verbeteren en toxineophoping te verminderen.
Verminder laaggradige ontsteking: Chronische ontsteking verstoort de schildkliersignalering. Vermijd ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen zoals bewerkte granen, zaadoliën (bijv. zonnebloem-, sojaolie) en suiker. Voeg ontstekingsremmende voedingsmiddelen toe zoals vette vis, bladgroenten en kurkuma (curcumine). Mannose (500 mg, geleidelijk oplopend tot 16 g) en lactoferrine (1–2 g/dag) kunnen darmgerelateerde ontstekingen verminderen.
Beheers stress: Chronische stress verhoogt cortisol, wat de schildklierfunctie onderdrukt. Oefen ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of koude douches om de schildklier te stimuleren en de HPA-as te kalmeren. Zorg voor voldoende magnesium (400–1.200 mg/dag) om het parasympathische zenuwstelsel te ondersteunen. Of gebruik de producten van Four Leaf company.
Ondersteun de darmgezondheid: Een gezonde darm vermindert ontstekingen en auto-immuniteit. Voeg prebiotische voedingsmiddelen toe (bijv. asperges, zeewier) en overweeg L-glutamine of glycine om de darmwand te herstellen. Vermijd meer dan drie maaltijden per dag om overstimulatie van het spijsverteringssysteem te voorkomen.
Zorg voor voldoende calorieën: Ernstige calorische restrictie kan de schildklierfunctie onderdrukken door de leptineproductie te verminderen. Eet voedzame maaltijden om de energiebalans te behouden en de schildklierhormoonproductie te ondersteunen.
Vermijd goitrogenen en toxines: Beperk rauwe kruisbloemige groenten (bijv. broccoli, bloemkool) en soja, die goitrogenen bevatten die de jodiumopname belemmeren. Kook deze voedingsmiddelen om hun effecten te verminderen. Vermijd milieutoxines zoals pesticiden, herbiciden en zware metalen door te kiezen voor biologische producten en natuurlijke cosmetica.
Testen op de ziekte van Graves
Een nauwkeurige diagnose is essentieel. Bloedonderzoeken meten meestal:
TSH: Laag bij hyperthyreoïdie (normaal: 0,4–2,0 mU/L volgens UMCG-standaarden).
Vrij T4: Verhoogd (normaal: 8,0–18,0 pmol/L).
Vrij T3: Verhoogd (normaal: 3,6–6,5 pmol/L).
Reverse T3 (rT3): Hoge rT3 wijst op slechte T4-naar-T3-omzetting (normaal: 10–24 ng/dL).
Anti-TPO en Anti-TgAb: Verhoogde antilichamen wijzen op auto-immuniteit.
Jodiumniveaus: Een 24-uurs urinetest of jodiumbelastingstest kan de jodiumstatus beoordelen.
Fysieke tekenen, zoals struma of oogveranderingen, en de symptoomgeschiedenis zijn ook cruciaal voor de diagnose. Een studie uit 1992 wees uit dat 76% van de schildklierdiagnoses correct was op basis van alleen de symptomen, wat het belang van een grondige klinische evaluatie benadrukt.
Neem controle over je schildkliergezondheid
De ziekte van Graves kan overweldigend aanvoelen, maar met de juiste aanpak kun je de symptomen beheersen en de onderliggende oorzaken aanpakken. Door conventionele behandelingen te combineren met orthomoleculaire strategieën kun je je schildklier ondersteunen, auto-immuniteit verminderen en je vitaliteit herwinnen. Wil je dieper ingaan op je gezondheid? Boek een consult met mij via www.lourenskalverdijk.nl voor een persoonlijk plan op maat.
Klaar voor de volgende stap? Plan vandaag nog je 1e consult en start je reis naar een betere gezondheid! Meer info over de schildklier lees in deze blog!