Hormonen: De Dirigenten van Ons Lichaam

Lourens Kalverdijk

Orthomoleculair Therapeut

Hormonen. Je hoort het woord vaak, maar wat zijn het nu precies? En waarom hebben ze zo’n enorme invloed op hoe we ons voelen, hoe we eruitzien en hoe ons lichaam functioneert? In mijn praktijk zie ik dagelijks mensen die worstelen met hormonale disbalans – van vermoeidheid en stemmingswisselingen tot een haperende schildklier of een verminderd libido. In deze blog duiken we in de wereld van hormonen: wat ze zijn, wat ze doen, en wat we zouden willen dat ze doen. Laten we beginnen!

Wat zijn hormonen eigenlijk?

Hormonen zijn chemische boodschappers die door klieren in ons lichaam worden geproduceerd, zoals de schildklier, bijnieren, eierstokken, testikels en de hypofyse. Ze worden via het bloed vervoerd en geven instructies aan organen en weefsels om bepaalde taken uit te voeren. Zie hormonen als de dirigenten van een orkest: ze zorgen ervoor dat alles in harmonie samenwerkt. Maar als één instrument – of hormoon – uit de pas loopt, kan het hele orkest ontregeld raken.

In mijn eerdere blogs, zoals Help! Mijn Hormonen zijn in de War (deel I en II), besprak ik al hoe hormonale disbalans kan leiden tot klachten zoals vermoeidheid, gewichtstoename, stemmingswisselingen en zelfs nierklachten. Hormonen reguleren namelijk een breed scala aan processen:

• Stofwisseling: De schildklierhormonen T3 en T4 bepalen hoe snel je lichaam energie verbruikt (zie De Schildklier: Klein Orgaan, Grote Impact).

• Slaap en stress: Cortisol, geproduceerd door de bijnieren, helpt je om met stress om te gaan, maar te veel cortisol kan je slaap verstoren.

• Voortplanting en libido: Geslachtshormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron sturen vruchtbaarheid, menstruatie en seksuele gezondheid aan. Een dalend testosteronniveau bij mannen kan bijvoorbeeld leiden tot een verminderd libido – een onderwerp dat ik binnenkort verder zal uitdiepen.

• Humeur en brein: Hormonen zoals serotonine en dopamine beïnvloeden je stemming en mentale scherpte, zoals ik eerder schreef in Hoe voed je je brein – en waarom is dat zo belangrijk?.

Wat doen hormonen – en wat gaat er mis?

Hormonen zorgen ervoor dat je lichaam in balans blijft, maar onze moderne levensstijl gooit vaak roet in het eten. Denk aan chronische stress, slechte voeding, te weinig slaap of een tekort aan essentiële voedingsstoffen zoals jodium (een onderwerp dat ik binnenkort zal behandelen in Het belang van jodium voor het lichaam). Dit kan leiden tot een hormonale disbalans, met klachten zoals:

• Overgewicht, zoals besproken in Overgewicht: Een Waarschuwing van het Lichaam.

• Een trage schildklier, die je stofwisseling vertraagt en vermoeidheid veroorzaakt.

• Stemmingswisselingen of zelfs burn-out door een ontregelde cortisolproductie.

In Help! Mijn Hormonen zijn in de War (deel II) ging ik dieper in op hoe vrouwen tijdens de overgang of zwangerschap (zie Hoera, ik ben zwanger! Wat ga ik nu eten?) extra gevoelig zijn voor hormonale schommelingen. Maar ook mannen ontkomen niet aan hormonale veranderingen, vooral naarmate ze ouder worden.

Wat zouden we willen dat hormonen doen?

In een ideale wereld houden hormonen ons energiek, slank, gelukkig en gezond. We zouden willen dat onze schildklier ons metabolisme op peil houdt, dat cortisol ons helpt om stress te managen zonder ons uit te putten, en dat geslachtshormonen zorgen voor een bruisend libido en een gezonde vruchtbaarheid – ongeacht onze leeftijd. Maar de realiteit is vaak anders. Gelukkig kunnen we ons lichaam ondersteunen om hormonen weer in balans te brengen.

Ondersteuning voor je hormonen: Voeding en levensstijl

In een toekomstige blog, Ondersteunende voeding om hormonen weer in balans te brengen, zal ik uitgebreider ingaan op specifieke voedingsadviezen. Maar hier alvast een paar tips die aansluiten bij mijn holistische visie, zoals beschreven in Gezonde Voeding: Meer dan Voedingsstoffen alleen:

• Eet voedzaam en gevarieerd: Voedingsstoffen zoals omega-3-vetten (uit vette vis), magnesium (uit noten en groene bladgroenten) en zink (uit pompoenpitten) zijn essentieel voor hormonale balans.

• Ondersteun je lever: Je lever speelt een cruciale rol bij het afbreken en afvoeren van gifstoffen en hormoonresten (metabolieten). Voedingsmiddelen zoals kurkuma, artisjok, bieten, knoflook en kruisbloemige groenten (zoals broccoli en boerenkool) helpen je lever om deze stoffen efficiënt te verwerken, wat hormonale balans ondersteunt.

• Vermijd stress: Chronische stress verstoort de bijnieren en cortisolproductie. Probeer dagelijks te ontspannen met yoga, meditatie of een wandeling in de natuur.

• Ondersteun je schildklier: Jodiumrijke voedingsmiddelen zoals zeewier en vis zijn cruciaal voor een gezonde schildklierfunctie.

• Slaap voldoende: Tijdens je slaap herstelt je lichaam en worden hormonen zoals groeihormoon aangemaakt.

Conclusie: Hormonen in harmonie

Hormonen zijn de sleutel tot een gezond en vitaal leven, maar ze hebben onze steun nodig. Door bewuste keuzes in voeding, levensstijl en stressmanagement kun je jouw hormonale orkest weer in harmonie brengen. In mijn praktijk help ik mensen om de oorzaak van hun hormonale disbalans te achterhalen en een persoonlijk plan te maken. Wil je meer weten? Neem een kijkje op www.lourenskalverdijk.nl of lees mijn andere blogs, zoals De Schildklier: Klein Orgaan, Grote Impact of Help! Mijn Hormonen zijn in de War.

Heb jij last van hormonale klachten? Laat het me weten, ik help je graag verder!

Lourens Kalverdijk

#Hormoneninbalans #LourensKalverdijk #Zwangerschap #libido #overgang #schildklier